Aktualności

W 1982 roku Komitet Tańca Międzynarodowego Instytutu Teatralnego UNESCO (ang. The International Theatre Institute, ITI-UNESCO), ustanowił dzień 29 kwietnia Międzynarodowym Dniem Tańca. Data ta została wybrana na pamiątkę chrztu wybitnego, francuskiego tancerza oraz choreografa szwajcarskiego pochodzenia, Jean’a-Georges’a Noverre’a, który miał miejsce w dniu 29 kwietnia 1727 r.

Jest to święto wszystkich tancerzy i miłośników tańca. Ma na celu nie tylko poszukiwanie artystycznych form wyrazu przekraczających granice kulturowe, etniczne i polityczne, ale także celebrację tańca, czerpania z niego radości oraz poszukiwania uniwersalnego języka tańca.

Jak podaje Słownik języka polskiego PWN, tańcem nazywamy rytmiczne ruchy ciała wykonywane w takt muzyki. Z tą definicją łączy się prostota, ale i bogactwo kultury tańca, w której wyróżniamy m.in. tańce obrzędowe, sceniczne, uliczne i niezwykle popularne tańce rozrywkowe. To właśnie do grupy tych ostatnich zaliczane są tańce ludowe, takie jak oberek, kujawiak, krakowiak, mazur, czy polonez. Ostatni z wymienionych, nazywany tańcem chodzonym, pieszym lub polskim, w 2019 roku został wpisany na „Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego”.

Warto w tym miejscu wspomnieć kilka wielkopolskich tańców, towarzyszących ludności wiejskiej podczas tradycyjnych uroczystości i świąt. Jednym z nich był wykonywany w ostatni wtorek karnawału, taniec Podkoziołka, który według Oskara Kolberga, znawcy liryki wokalno-instrumentalnej, był obertasem.

Taniec co roku towarzyszył kawalerom i pannom podczas zakończenia żniw. Wówczas żeńcy przynosili do dworu dwa wieńce (jeden z kłosów, drugi z orzechów), a pan zapraszał ich na zabawę do swego domu, gdzie przy wystawnej uczcie, przyśpiewkach i zabawie, tańczono i świętowano. Tradycyjnie tańce rozpoczynali dziedziczka z przodownikiem i dziedzic z przodowniczką. Jak wspomina etnograf, mazur w wykonaniu chłopów, to taniec pełen ekspresji, rytmu, mimiki i żywiołowości.

Taniec jest też nieodłącznym elementem każdego wesela.. W okolicach Poznania, jeszcze w latach 30. XIX w., w domu weselnym zaraz po ślubie aż do czasu obiadu odbywały się tańce drużby z panną młodą. Trwały one do wieczora, kiedy to pan młody prosił pannę młodą do tańca. Ona początkowo jemu odmawiała, a następnie wezwana przez drużbę tańczyła z nim. Odmowa tańca z panem młodym i pląsy z drużbą powtarzały się do momentu, aż pan młody nie zawołał „Pójdź żono moja!”. Wówczas panna młoda przybiegała do niego i razem tańczyli tzw. małego, czyli taniec, kończący uroczystość weselną, dawniej trwającą nawet kilka dni.

Taniec jest nieodłącznym elementem twórczości ponad stu grup śpiewaczych, muzycznych, scenicznych, folklorystycznych i tanecznych działających na terenie Wielkopolski. Inspirację dla nich stanowi szeroko rozumiana kultura współczesna i tradycyjna. Jednym z nich jest znany w powiecie poznańskim Zespół Pieśni i Tańca „WIWATY”, założony w gminie Pobiedziska w 1971 roku. Nazwa zespołu nawiązuje do tańca wiwat, charakterystycznego dla wielkopolski i ziemi lubuskiej, żywiołowego tańca, tańczonego w parach, pojedynczo lub w grupie. Wiwatem rozpoczynano wesela, zabawy i uroczystości gromadzkie, stąd wyróżniamy „wiwaty weselne”, „wiwaty dla ojców”, „wiwaty dla swatów”, lub pochodzące od konkretnych miejscowości, jak np. Szamotuły lub Domachowo.

Kolejnym jest Zespół Pieśni i Tańca „Chludowianie”, założony w 2000 roku, w Chludowie, w powiecie poznańskim, z inicjatywy Jarosława Krajewskiego. W repertuarze znajdują się tańce, takie jak: polonez, oberek, mazur, kujawiak i krakowiak. Pieśni, w wykonaniu zespołu, nawiązują do polskich tradycji, zwyczajów i obrzędów. „Chludowianie” poprzez swoją działalność promują polski folklor nie tylko na terenie kraju, ale także poza jego granicami. Ponadto prowadzą działalność edukacyjną, taką jak warsztaty pt. Chludowskie spotkania z folklorem, czy realizowany w przedszkolach projekt Folklor w przedszkolu.

Przygotował: Instytut Skrzynki