Aktualności

Po niezwykle upalnym lecie zawitała do nas jesień. Za oknem zmrok zapada coraz szybciej, liście opadają z drzew, temperatury szybują w dół, pojawiły się już pierwsze przymrozki, a to oznacza, że sezon grzewczy rozkręcił się na dobre. W trosce o poprawę jakości powietrza, miejmy na uwadze to, co jest spalane w naszych instalacjach grzewczych, tj.: kotłach, kominkach, czy piecach. Każdy z nas zapewne niejednokrotnie czuł uporczywy, gryzący dym pojawiający się zwłaszcza w bezwietrzne dni powodując, że nie możemy otworzyć okien, nie wspominając już o wyjściu na spacer. Mówimy wówczas o smogu, czyli zjawisku, które ma miejsce, gdy w powietrzu znajduje się dużo zanieczyszczeń, a warunki atmosferyczne, np. brak wiatru czy mgła, sprzyjają ich koncentracji. Wysokie stężenia zanieczyszczeń pyłowych powietrza atmosferycznego są jednym z głównych czynników środowiskowych, wywierających szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. W województwie wielkopolskim odnotowywane są przekroczenia następujących zanieczyszczeń:

• pyłu PM10 i PM2,5, który jest mieszaniną cząstek stałych i kropelek cieczy, utrzymujących się w powietrzu. Cząsteczki te zawierają m.in.: siarkę, związki organiczne, metale ciężkie, dioksyny oraz alergeny. Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 μg, natomiast pył drobny PM2,5 cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 μ Szkodliwość pyłu dla zdrowia związana jest ściśle z wielkością i składem chemicznym ziaren;
• benzo(a)pirenu, który jest rakotwórczym zanieczyszczeniem, uwalnianym głównie w procesie niepełnego spalania drewna, węgla, liści lub śmieci.

Zanieczyszczenia te odpowiedzialne są za liczne schorzenia, w tym m. in. za nasilenie astmy, nowotwory płuc, gardła, krtani, miażdżycę, zaburzenia rytmu serca, upośledzenie rozwoju płodu, czy problemy z płodnością.

W celu poprawy jakości powietrza, a tym samym naszego zdrowia, od 1 maja 2018 roku obowiązuje na naszym terenie Uchwała nr XXXIX/941/17 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 18 grudnia 2017 r. w sprawie wprowadzenia, na obszarze województwa wielkopolskiego, ograniczeń lub zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, zwana potocznie uchwałą antysmogową. Określa ona rodzaje dopuszczonych do stosowania urządzeń grzewczych oraz rodzaje zakazanych paliw, czyli takich, które nie mogą być wykorzystywane jako opał w indywidualnych kotłowniach. Uchwała zakazuje stosowania najgorszej jakości paliw stałych, w tym drobnego miału, węgla brunatnego, czy flotokoncentratu. Ponadto wszystkie nowe kotły muszą zapewnić możliwość wyłącznie automatycznego podawania paliwa, wysoką efektywność energetyczną oraz dotrzymanie norm emisyjnych. W myśl uchwały antysmogowej, od 1 maja 2018 roku zakazane jest stosowanie następujących paliw:

• węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z jego wykorzystaniem;
• mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem;
• paliw, w których udział masowy węgla kamiennego o uziarnieniu poniżej 3 mm wynosi więcej niż 15% – miał najgorszej jakości;
• węgla kamiennego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, niespełniających któregokolwiek z poniższych parametrów jakościowych:

– wartość opałowa co najmniej 23 MJ/kg,

– zawartość popiołu nie więcej niż 10 %,

– zawartości siarki nie więcej niż 0,8 %,

• biomasy stałej, której wilgotność w stanie roboczym przekracza 20 %.

Dokonując zakupu opału pamiętajmy, że na przedsiębiorcach prowadzących działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży węgla spoczywa obowiązek załączenia świadectwa jakości do każdej sprzedawanej partii danego asortymentu i to bez względu na to, czy zakupu dokonamy w składzie opału, czy w markecie oferującym węgiel w workach. Świadectwo jakości powinno zawierać niezbędne informacje i parametry. Jeśli w świadectwie będą wskazane wartości niespełniające wymogów uchwały antysmogowej, nie powinniśmy takiego paliwa stosować w naszych instalacjach grzewczych. Warto też zachować dokumenty zakupu wraz ze świadectwem jakości jako potwierdzenie, że w domowych instalacjach spalane jest paliwo spełniające aktualne wymogi.

Biomasą określamy głównie drewno oraz pelet. Świeżo ścięte drzewo posiada około 35% wilgotności. Aby uzyskać wilgotność w stanie roboczym nieprzekraczającym 20% potrzeba około 2-3 sezonów zakładając, że drewno jest w odpowiedni sposób przechowywane (odpowiednia wentylacja, zadaszenie itp.). Oczywiście ten czas można skrócić poprzez sztuczne suszenie. Pamiętajmy, abyśmy nie spalali drewna mokrego ani konserwowanego. Im bardziej suche i twarde drewno, tym większe osiągamy korzyści, zwiększając ilość ciepła oraz generując mniejszą emisję pyłów.

Ważną rolę w walce ze złą jakością powietrza odgrywa też niewątpliwie sama instalacja grzewcza. Nowoczesne kotły z techniką czystszego spalania charakteryzują się niską emisją zanieczyszczeń. Ich wysoka sprawność pozwala ograniczyć zużycie paliwa. Od 1 lipca 2018 r. nie można już wprowadzać do obrotu kotłów o klasie czystości emisji niższej niż 5. Wszystkie kotły bezklasowe, czyli tzw. „kopciuchy”, muszą od dnia 1 stycznia 2024 r. spełniać wymagania rozporządzenia Komisji UE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe, co w praktyce wiąże się z ich wymianą. Natomiast okresem granicznym dla kotłów klasy 3 i 4 jest 1 stycznia 2028 r. Miejscowe ogrzewacze pomieszczeń, takie jak: piece, kominki czy kozy, również muszą spełniać wymagania rozporządzenia Komisji UE w sprawie ekoprojektu. Wymagania dla ogrzewaczy pomieszczeń zainstalowanych przed 1 maja 2018 r. obowiązywać będą od 1 stycznia 2026 r. chyba, że instalacje te będą osiągać sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80% lub zostaną wyposażone w urządzenia zapewniające redukcję emisji pyłu (elektrofiltry), do wartości określonych w rozporządzeniu Komisji UE. Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że spalając drewno w kominku, nawet jeśli jest ono odpowiednio wysuszone, to pyły zawieszone PM10
i PM2,5 przedostają się do naszych pomieszczeń i przez wiele godzin w nich utrzymują, narażając nas na ich wdychanie.

Od  11 października 2019 roku obowiązują nowe normy informowania i alarmowania o smogu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 października 2019 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarm smogowy będzie ogłaszany przy przekroczeniu średniodobowej wartości 150 μg/m³ dla pyłu PM10, poziom informowania to 100 μg/m³. Wcześniej normy wynosiły odpowiednio 300 i 200 μg/m³.

W trosce o zdrowie mieszkańców i poprawę jakości powietrza, zostaną wzmożone działania w zakresie sprawdzania przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej, a także zostaną podjęte nowe inicjatywy, w postaci m. in. kampanii informacyjnej mającej na celu zwiększenie świadomości i uwrażliwienie lokalnej społeczności  w tym zakresie.

Wszelkie uwagi i niepokojące sygnały dotyczące jakości powietrza w naszej gminie, a także propozycje rozwiązań można kierować na adres e-mailowy: eko-alarm@rokietnica.pl, bądź zgłaszać telefonicznie pod numerem tel. 61 89 60 611.

Jednocześnie jakość powietrza w naszej gminie można śledzić bezpośrednio na stronie internetowej https://panel.syngeos.pl lub w aplikacji mobilnej, gdzie można znaleźć bieżące dane
z czujników smogu zainstalowanych w Rokietnicy, Mrowinie oraz Napachaniu.

                                                                                                                                      Krzysztof Czenszak

Referent ds. kontroli terenowej UG Rokietnica